Ύστερα από δύο χρόνια πολέμου, η Λωρίδα της Γάζας μοιάζει περισσότερο με έναν απέραντο κρατήρα παρά με τόπο κατοικίας ανθρώπων.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΟΗΕ, που ανέλυσε το Γαλλικό Πρακτορείο, σχεδόν τα τρία τέταρτα των κτιρίων του παλαιστινιακού θύλακα έχουν καταστραφεί, μετατρέποντας τη γη αυτή σε ένα τοπίο από πάνω από 61 εκατομμύρια τόνους ερειπίων.
Η εύθραυστη εκεχειρία που τέθηκε σε ισχύ στις 10 Οκτωβρίου 2025, υπό την πίεση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, σταμάτησε προσωρινά τους βομβαρδισμούς, αφήνοντας όμως πίσω της μια πρωτοφανή ανθρωπιστική κρίση. Οι διεθνείς οργανισμοί προειδοποιούν πως η ανοικοδόμηση θα είναι όχι μόνο χρονοβόρα, αλλά και επικίνδυνη, λόγω των τοξικών αποβλήτων που έχουν διασπαρεί ανάμεσα στα χαλάσματα.
Ένα βάρος ίσο με 170 Empire State Building
Το πρόγραμμα δορυφορικής παρακολούθησης του ΟΗΕ (UNOSAT) υπολογίζει πως έως τον Ιούλιο του 2025 είχαν υποστεί ζημιές ή καταστραφεί σχεδόν 193.000 κτίρια, δηλαδή το 78% των υποδομών του θύλακα.
Μόνο στην Πόλη της Γάζας, το 83% των κτιρίων δεν είναι πλέον κατοικήσιμο.
Η ποσότητα των ερειπίων είναι ασύλληπτη: 61,5 εκατομμύρια τόνοι, δηλαδή 170 φορές το βάρος του Empire State Building και σχεδόν 6.000 φορές το βάρος του Πύργου του Άιφελ. Σε μια περιοχή 365 τετραγωνικών χιλιομέτρων, αυτό αντιστοιχεί σε 169 κιλά μπάζων για κάθε τετραγωνικό μέτρο γης.
Μια οικολογική και υγειονομική βόμβα
Το Πρόγραμμα Περιβάλλοντος του ΟΗΕ (UNEP) προειδοποιεί πως τα ερείπια δεν είναι απλώς δομικά υπολείμματα, αλλά αποτελούν τοξική απειλή για εκατομμύρια ανθρώπους.
Περισσότεροι από 4,9 εκατ. τόνοι ερειπίων είναι πιθανό να περιέχουν αμίαντο, κυρίως κοντά στους καταυλισμούς της Τζαμπάλια, της Νουσέιρατ, του αλ-Μαγάζι, της Χαν Γιούνις και της Ράφα.
Άλλοι 2,9 εκατ. τόνοι προέρχονται από βιομηχανικές εγκαταστάσεις, μολυσμένοι με χημικά κατάλοιπα, βαρέα μέταλλα και καύσιμα.
Ειδικοί του UNEP τονίζουν πως χωρίς προσεκτική διαχείριση και εξειδικευμένο καθαρισμό, η Γάζα κινδυνεύει να μετατραπεί σε μια «νεκρή ζώνη μόλυνσης», όπου το νερό, το έδαφος και ο αέρας θα είναι επικίνδυνα για δεκαετίες.
Η βαρβαρότητα των αριθμών
Η καταστροφή είναι το άμεσο αποτέλεσμα της ισραηλινής στρατιωτικής επέμβασης και της γενοκτονίας απέναντι στον Πλαιστινιακό λαό, που εξαπολύθηκε υποτίθεται ως απάντηση στην επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, κατά την οποία σκοτώθηκαν 1.221 άνθρωποι στο Ισραήλ.
Από την άλλη πλευρά, το υπουργείο Υγείας της Χαμάς αναφέρει 68.280 νεκρούς Παλαιστινίους – οι περισσότεροι γυναίκες και παιδιά – αριθμός που ο ΟΗΕ θεωρεί αξιόπιστο.
Πέρα από τους νεκρούς, εκατοντάδες χιλιάδες επιζώντες έχουν εγκλωβιστεί στα ερείπια χωρίς νερό, φάρμακα ή καταφύγιο. Ο ΟΗΕ εκτιμά ότι πάνω από 1,7 εκατομμύριο άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί εσωτερικά, σε συνθήκες που θυμίζουν «ανθρωπιστικό εφιάλτη χωρίς τέλος».
Μια ανοικοδόμηση που φαντάζει αδύνατη
Η εκεχειρία δημιουργεί θεωρητικά τις προϋποθέσεις για ανοικοδόμηση, όμως τα εμπόδια είναι τεράστια. Εκτός από την απουσία χρηματοδότησης και υλικών, η μεταφορά οικοδομικών πόρων στη Γάζα εξακολουθεί να υπόκειται σε αυστηρούς ισραηλινούς ελέγχους.
Ακόμη κι αν αρχίσει η διαδικασία, οι ειδικοί υπολογίζουν ότι η απομάκρυνση των ερειπίων θα διαρκέσει τουλάχιστον 14 χρόνια, ενώ η πλήρης αποκατάσταση θα χρειαστεί πάνω από δύο δεκαετίες.
Η Γάζα δεν είναι απλώς μια περιοχή υπό πολιορκία. Είναι ένα σύμβολο της αποτυχίας της διεθνούς κοινότητας να αποτρέψει την ολοκληρωτική καταστροφή ενός ολόκληρου λαού. Και μέσα στα χαλάσματα των πόλεων, ανάμεσα στα σπασμένα τζάμια και το καμένο τσιμέντο, επιβιώνει μόνο ένα πείσμα: η ελπίδα για δικαιοσύνη και επιστροφή στη ζωή.
📍 Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP, ΟΗΕ (UNOSAT, UNEP), Υπουργείο Υγείας Γάζας, δηλώσεις αξιωματούχων ανθρωπιστικών οργανώσεων.