Στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης για την ελληνική εξωτερική πολιτική παρεμβαίνει ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ–ΠΣ Αλέξης Χαρίτσης, με άρθρο του που δημοσιεύθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2025 στο Kreport.gr, ασκώντας σκληρή κριτική στην κυβέρνηση Μητσοτάκη και καλώντας σε έναν ριζικό προοδευτικό επαναπροσανατολισμό της ελληνικής διπλωματίας.
Ο Χαρίτσης επισημαίνει ότι «η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα εγκλωβισμένη σε μια εξωτερική πολιτική που δεν υπηρετεί τα συμφέροντα της χώρας, αλλά τα περιορίζει», τονίζοντας πως «η κυβέρνηση δεν παράγει εξελίξεις, απλώς τις παρακολουθεί». Από τη «στήριξη στο Ισραήλ» και τα «βαλτωμένα ελληνοτουρκικά» μέχρι τα «παγωμένα Βαλκάνια» και την «Ευρώπη της πολεμικής οικονομίας», ο πρώην υπουργός περιγράφει μια Ελλάδα «σε ρόλο παθητικού θεατή».
«Ο εγκλωβισμός δεν είναι συγκυριακός», σημειώνει, «είναι προϊόν επιλογών – μιας εξωτερικής πολιτικής που εγκατέλειψε τις αρχές της πολυδιάστατης διπλωματίας και της ενεργητικής παρουσίας της Ελλάδας στα κρίσιμα διεθνή ζητήματα».
Για τη στάση απέναντι στο Ισραήλ και τη Γάζα
Αναφερόμενος στη συμφωνία εκεχειρίας που επιτεύχθηκε στην Αίγυπτο, ο Αλέξης Χαρίτσης υπογραμμίζει ότι, παρά την ευθραυστότητά της, «άνοιξε μια χαραμάδα ελπίδας». Ωστόσο, όπως σημειώνει, «η Ελλάδα, δυστυχώς, σιώπησε. Έχασε το ηθικό της ανάστημα και μαζί την αξιοπιστία της».
Ο ίδιος κατηγορεί την κυβέρνηση ότι «επέλεξε να ταυτιστεί μονομερώς με τον ισχυρό», δηλαδή τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, «παραμερίζοντας το διεθνές δίκαιο και υπονομεύοντας τον ιστορικό ρόλο της Ελλάδας ως γέφυρας ανάμεσα στην Ευρώπη και τον αραβικό κόσμο».
Ελληνοτουρκικά και «ήρεμα νερά»
Για τις σχέσεις με την Τουρκία, ο Χαρίτσης υποστηρίζει ότι «η Τουρκία όχι μόνο δεν απομονώθηκε, όπως διατυμπάνιζε η κυβέρνηση, αλλά αναβαθμίστηκε διεθνώς σε στρατηγικής σημασίας περιφερειακή δύναμη». Η Ελλάδα, αντίθετα, «επένδυσε στην εξάρτηση από πανάκριβα εξοπλιστικά προγράμματα και εγκλωβίστηκε σε μια πολιτική χωρίς σχέδιο», περιοριζόμενη —όπως γράφει— «στον ρόλο του “καλού πελάτη” στην αγορά όπλων ή ενεργειακά εξαρτημένου εταίρου».
Ο μιλιταρισμός της Ευρώπης
Στο ευρωπαϊκό επίπεδο, ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ ασκεί κριτική στο πρόγραμμα ReArm Europe, το οποίο, όπως επισημαίνει, «σημαίνει τον μετασχηματισμό της ηπείρου μας σε πολεμική οικονομία». Με πρόσχημα τη ρωσική απειλή, «οι Βρυξέλλες προωθούν ένα σχέδιο εξοπλισμών τεράστιου κόστους και χαμηλής νομιμοποίησης».
«Η Ελλάδα συμμετέχει όχι ως παραγωγός, αλλά ως πελάτης», σημειώνει, προειδοποιώντας ότι αυτό συνιστά «δημοσιονομική θηλιά», τη στιγμή που «ήδη δαπανούμε υπερδιπλάσιο ποσοστό του ΑΕΠ σε αμυντικές δαπάνες από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο».
Η απώλεια ρόλου στα Βαλκάνια
Για τα Βαλκάνια, ο Αλέξης Χαρίτσης επισημαίνει ότι η κυβέρνηση «άφησε να χαθεί η δυναμική της Συμφωνίας των Πρεσπών» και «εγκατέλειψε τον ρόλο της Ελλάδας ως πρωταγωνιστικού παράγοντα σταθερότητας στην περιοχή». «Η χώρα τα τελευταία έξι χρόνια δεν ηγήθηκε καμιάς περιφερειακής πρωτοβουλίας», αναφέρει, αφήνοντας άλλες δυνάμεις «να καλύψουν το κενό που η ίδια δημιούργησε».
Για μια νέα, προοδευτική εξωτερική πολιτική
Ο Χαρίτσης προτείνει έναν «ριζικό προοδευτικό επαναπροσανατολισμό» της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, με βασικούς πυλώνες:
-
Επαναφορά της πολυδιάστατης διπλωματίας·
-
Ενεργή προώθηση συνεργασιών στην Ανατολική Μεσόγειο και στα Βαλκάνια·
-
Επένδυση στον ρόλο της Ελλάδας ως ειρηνικού διαμεσολαβητή·
-
Υπαγωγή της άμυνας στη διπλωματία και όχι στρατιωτικοποίηση της πολιτικής.
Αναφερόμενος στην εξαγγελία του πρωθυπουργού για μια Σύνοδο των παράκτιων κρατών της Ανατολικής Μεσογείου, ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ τονίζει ότι «η συζήτηση δεν μπορεί να μείνει στο επίπεδο των εντυπώσεων» και θέτει το κρίσιμο ερώτημα: «Θα βασιστεί σε μια συναλλαγή συμφερόντων υπό την επιρροή μεγάλων ενεργειακών εταιρειών ή σε μια θεσμική πρωτοβουλία βασισμένη στο Διεθνές Δίκαιο, με την ΕΕ και τον ΟΗΕ σε κεντρικό ρόλο;»
Καταλήγοντας, σημειώνει πως «η Αριστερά δεν μπορεί να απορρίπτει τον διάλογο, αλλά να τον επιδιώκει· διεκδικώντας ταυτόχρονα τη θεσμική του κατοχύρωση, τη συμμετοχή όλων των παράκτιων χωρών και την ένταξη της Κύπρου ως ισότιμου μέρους». Η ευθύνη της προοδευτικής αντιπολίτευσης, τονίζει, είναι «να προτείνει ένα συνολικό σχέδιο ειρήνης και συνεργασίας στη Μεσόγειο — όχι να σχολιάζει εκ των υστέρων, αλλά να διαμορφώνει ενεργά τους όρους του διαλόγου».