Ακτιβιστές από την Free Jerusalem διαμαρτύρονται κατά του πολέμου στη Γάζα, στην Ιερουσαλήμ, στις 9 Απριλίου 2025. (Chaim Goldberg/Flash90)

Μέσα στο ίδιο το Ισραήλ, παρά την κυρίαρχη πολιτική γραμμή που υποστηρίζει τη συνεχιζόμενη στρατιωτική εκστρατεία στη Γάζα, υπάρχουν φωνές που εκφράζουν έντονη αντίθεση και χαρακτηρίζουν τις ενέργειες αυτές ως γενοκτονικές.

Δύο σημαντικές ισραηλινές οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα, η B’Tselem και η Physicians for Human Rights-Israel, κατήγγειλαν δημόσια ότι η χώρα τους διαπράττει γενοκτονία στον παλαιστινιακό πληθυσμό, ειδικά μέσω της συστηματικής καταστροφής της υγειονομικής υποδομής στη Γάζα, των αποκλεισμών και της στέρησης βασικών αγαθών. Οι οργανώσεις αυτές, οι οποίες έχουν ιστορικό επιτόπιας τεκμηρίωσης παραβιάσεων, δεν χρησιμοποιούν επιπόλαια τον όρο «γενοκτονία», γεγονός που καθιστά τη στάση τους ακόμα πιο σημαντική (πηγή: Associated Press, 25 Ιουλίου 2025).

Παράλληλα, διανοούμενοι και ακαδημαϊκοί που εργάζονται σε ισραηλινά πανεπιστήμια έχουν υψώσει φωνή αντίθεσης. Ο Amos Goldberg, καθηγητής Ιστορίας του Ολοκαυτώματος στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ, δήλωσε δημοσίως ότι οι ενέργειες του ισραηλινού στρατού στη Γάζα πληρούν τα κριτήρια της γενοκτονίας όπως ορίζονται στο διεθνές δίκαιο. Άλλοι διανοούμενοι, όπως ο Didier Fassin, έχουν καταγγείλει ότι το Ισραήλ επιχειρεί «εκρίζωση της παλαιστινιακής κοινωνίας» μέσω μιας πολιτικής που συνδυάζει στρατιωτικά πλήγματα, λιμοκτονία και ολική καταστροφή της κοινωνικής ζωής (πηγή: Wikipedia, "Gaza genocide").

epizontes olokaftomatos anthropismos

Η Βερόνικα Κοέν, στο κέντρο, και η Ιλάνα Ντρούκκερ Τοκοτέν, κέντρο-δεξιά, είναι επιζώντες του Ολοκαυτώματος που έχουν πάρει θέση κατά του πολέμου στη Γάζα. Φωτογραφία: Quique Kierszenbaum/The Guardian

Εκτός από τους διανοούμενους, αντιπολεμικές διαμαρτυρίες έχουν πραγματοποιηθεί σε πολλές πόλεις του Ισραήλ. Μία από τις πιο συμβολικές ήταν εκείνη στην Ιερουσαλήμ, μπροστά στο Μνημείο του Ολοκαυτώματος Yad Vashem, όπου Εβραίοι επιζώντες του Ολοκαυτώματος, ανάμεσά τους και 90χρονοι ακτιβιστές, κράτησαν εικόνες νεκρών παιδιών από τη Γάζα και φώναξαν «ποτέ ξανά για κανέναν». Αντίστοιχες πορείες έγιναν στο Τελ Αβίβ, με το κίνημα «Standing Together» να πρωτοστατεί, ενώ οι συμμετέχοντες κατηγορήθηκαν ακόμα και ως «προδότες» από φανατικούς υποστηρικτές της κυβέρνησης (πηγή: The Guardian, 25 Απριλίου 2025).

Σημαντικές ήταν και οι κινητοποιήσεις από την παλαιστινιακή κοινότητα εντός του Ισραήλ. Σε πόλεις όπως η Τιρά, η Ράχατ και η Τζάφα, πολίτες αραβικής καταγωγής διαδήλωσαν κρατώντας άδεια σκεύη φαγητού και φωτογραφίες παιδιών που λιμοκτονούν, διαμαρτυρόμενοι για την πολιορκία και την πείνα που έχει επιβληθεί στη Γάζα. Η καταστολή από την αστυνομία ήταν συχνά άμεση και σκληρή, ενώ αρκετοί διαδηλωτές συνελήφθησαν ή δέχθηκαν απειλές (πηγή: Anadolu Agency, 28 Ιουλίου 2025).

Επιπλέον, υπάρχουν νέοι Ισραηλινοί που αρνούνται να υπηρετήσουν στον στρατό – οι λεγόμενοι refuseniks. Παρά το γεγονός ότι η άρνηση στρατιωτικής θητείας στο Ισραήλ οδηγεί σε φυλάκιση, πολλοί επιμένουν να τη χρησιμοποιούν ως πράξη πολιτικής ανυπακοής και αντίστασης σε αυτό που χαρακτηρίζουν ως «πόλεμο εξόντωσης». Ανάμεσά τους και απόφοιτοι λυκείων που δηλώνουν δημοσίως ότι προτιμούν τη φυλακή από το να πάρουν μέρος σε εγκλήματα πολέμου (πηγή: Wikipedia, "Gaza war protests in Israel").

israel enantia stin stratefsi

Ένα πλήθος φίλων, μελών της οικογένειας και ακτιβιστών πραγματοποιεί διαμαρτυρία αλληλεγγύης για την υποστήριξη της Ella Keidar Greenberg έξω από το κέντρο στρατολόγησης του Τελ Χάχμερ, προτού κηρύξει την άρνησή της να καταταγεί στον ισραηλινό στρατό, 19 Μαρτίου 2025. (Oren Ziv)

Παρ’ όλα αυτά, η γενική κοινωνική στάση παραμένει έντονα υπέρ της στρατιωτικής δράσης. Σύμφωνα με επαναλαμβανόμενες δημοσκοπήσεις, περίπου 80–87% των εβραίων Ισραηλινών υποστηρίζουν τις επιχειρήσεις στη Γάζα, τις οποίες θεωρούν ως πράξη αυτοάμυνας μετά την επίθεση της Χαμάς τον Οκτώβριο του 2023. Η εικόνα αυτή δείχνει έναν βαθύ διχασμό ανάμεσα σε μια ευρεία πλειοψηφία που στοιχίζεται πίσω από την επίσημη πολιτική και μια ηθικά σταθερή, αν και μειοψηφική, αντιπολεμική και δικαιωματική συνείδηση.

Ακόμα και στον χώρο της πολιτικής, όμως, εμφανίζονται ρήγματα. Ο πρώην αντιστράτηγος και πολιτικός Yair Golan έχει επιτεθεί κατά της κυβέρνησης Νετανιάχου, καταγγέλλοντας ότι η στρατηγική της τροφοδοτεί έναν κύκλο εκδίκησης και ανθρώπινου πόνου. Μαζί του συμπορεύονται και άλλες φωνές του ευρύτερου αντιπολιτευτικού φάσματος, παρά τις έντονες επιθέσεις από δεξιούς σχολιαστές και κυβερνητικούς αξιωματούχους (πηγή: Associated Press, 24 Ιουλίου 2025).

Η εικόνα, συνεπώς, που αναδύεται από το εσωτερικό του Ισραήλ είναι αντιφατική: από τη μία πλευρά η πλειοψηφία των πολιτών και το κράτος συνεχίζουν να νομιμοποιούν ή να αποσιωπούν μια στρατιωτική πολιτική που έχει στοιχίσει τη ζωή χιλιάδων Παλαιστινίων, από την άλλη όμως, υπάρχει μια μειοψηφία που με θάρρος, γνώση και ηθική ευθύνη υψώνει τη φωνή της, αποκαλώντας αυτήν την πραγματικότητα με το όνομά της – γενοκτονία. Οι πράξεις αυτών των ανθρώπων, όσο περιθωριακές κι αν φαίνονται, επιμένουν να θυμίζουν ότι και μέσα στο ίδιο το Ισραήλ, υπάρχουν εκείνοι που δεν αποδέχονται να σιωπήσουν μπροστά σε ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας.